De businesscase voor zonnepanelen is zeer gunstig op moment van schrijven. De stroomprijzen zijn ook op de middellange termijn hoog. Dat zorgt voor een zeer positieve businesscase, ondanks de gestegen kosten om een zonne-energieproject te realiseren. De SDE-subsidie vanuit de overheid is bovendien een zekerheid voor de inkomsten op de lange termijn. Dat maakt dat een investering in zonnepanelen voor het MKB eigenlijk een no-brainer is. We gaan in dit blog in op de verschillende aspecten van de businesscase voor zonnepanelen op een bedrijfsdak.

In dit artikel is de businesscase onderverdeeld in meerdere subcategorieën van uitgaven en inkomsten en op hoeveel jaar de businesscase wordt gestructureerd.
Bij ZonnepanelenDelen zitten al deze belangrijke elementen verwerkt in een uitgebreid model om jouw zonne-energieproject van het beste financieringsvoorstel te voorzien.

De businesscase voor zonnepanelen optimaliseren

In de businesscase voor zonnepanelen zitten harde getallen met betrekking tot kosten, en aannames met betrekking tot stroomopbrengsten en levensduur. De aannames kennen wel een hoge waarschijnlijkheid. Dat komt omdat we wereldwijd al tientallen jaren zonne-energie opwekken. Dat maakt een zonnepanelensysteem betrouwbare technologie. Daarbij kent de businesscase veel zekerheden met onder andere de SDE-subsidie vanuit de Nederlandse overheid.

De lage risico’s zorgen ervoor dat het financieel rendement beperkt is ten opzichte van het geïnvesteerde kapitaal. Dat maakt zonne-energieprojecten uitermate geschikt om extern te financieren. Het is dus zeer belangrijk om de businesscase te optimaliseren en externe (project)financiering aan te trekken. Zo wordt er een hoog rendement behaald op het ingelegde eigen vermogen.

Elke businesscase zon-PV uniek

Uiteraard is elk zonne-energieproject anders en spelen er unieke elementen mee bij elke businesscase. We kunnen daarom in dit blog niet ingaan op alle mogelijke voorwaarden, betrokken partijen, veel gemaakte fouten of optimalisatie adviezen. Maar we leggen wel de algemene basis voor de businesscase voor zonnepanelen.

Hieronder geven we eest een kort overzicht. Vervolgens lichten we de verschillende elementen uitgebreider toe. Wil je meer lezen? In onze whitepaper: ‘Ontwikkeling en financiering van zonnepanelen voor organisaties met SDE-subsidies’ lees je meer over het ontwikkelen van een zonne-energieproject.

Eenmalige investeringskosten van de businesscase voor zonnepanelen: (CAPEX)

• Aanschafkosten voor de zonnepanelen en de overige fysieke producten zoals onderstel, omvormers en bekabeling, inclusief installatiekosten van het zonnepanelensysteem. (EPC-turnkey, oftewel Engineering, Procurement & Construction, waarbij alleen nog slechts ‘de sleutel’ moet worden omgedraaid om het project in productie te zetten.)
• Projectmanagementkosten zonne-energieproject
• Afsluitkosten financiering
• Vestigen zekerheden + oprichten project B.V.
• Kosten oplevercontrole zonnepanelen systeem
• Onvoorzien

Eventueel:

• Investering in netaansluiting op het stroomnet & trafostation
• Kosten voor het versterken van de dakconstructie
• Kosten vooruitschuiven nieuwe dakbedekking

Doorlopende kosten van de businesscase voor zonnepanelen (OPEX)

• Beheer- en projectmanagementkosten
• Administratiekosten project B.V.
• Verzekeringskosten
• Kosten meetdiensten
• Service en onderhoud kosten
• Jaarlijkse reservering vervanging omvormers
• Financieringskosten

Eventueel:

• dakhuur

Tegenover de investeringen en de lopende kosten staan de inkomsten uit de zonnepanelen.

Een open deur intrappen: Voor een positieve businesscase zijn de opbrengsten over de looptijd hoger dan de kosten.

Inkomsten van zonnepanelen

• Direct stroomverbruik op locatie
  • Verlaging stroomnota
  • Verlaging energiebelastingen
  • Verlaging Opslag Duurzame Energie- en Klimaattransitie
  • Verlaging transportkosten
• SDE-subsidie zon-PV van de RVO
• Verkoop stroom aan het net (via een PPA)
• Verkoop GvO’s
• Fiscale aftrekkosten investering en afschrijvingen

Daarnaast spelen er nog voordelen mee die niet in de financiële businesscase terugkomen, te weten:

• Verhoging van het energielabel van het bedrijfsgebouw
• Verduurzaming organisatie

Investeringsbudget

• Looptijd van het project
• De wijze van financieren
• Minimale kapitaalseisen van de verschillende vermogensbestanddelen.

Al deze elementen zijn van invloed op de businesscase van zonnepanelen. Alles samengevat in een model, is duidelijk wat de verwachte opbrengsten gaan zijn en hoe dat gefinancierd kan worden. Daarbij is ook duidelijk wat de verhouding tussen eigen vermogen en externe financiering is, wat de looptijden zijn en hoe hoog de rentes zijn van de verschillende vermogensbestanddelen.

Eenmalige investeringskosten voor een zonnedak

Voordat een zonnedak is ontwikkeld, moeten er veel keuzes gemaakt worden om tot een definitieve investeringsbeslissing te komen. Er zijn veel vragen die beantwoord moeten worden.

Wat is er mogelijk aan zonnepanelen op het bedrijfsgebouw en hoeveel capaciteit is er beschikbaar op de netaansluiting op locatie? Wie gaat het bouwen? Met welke producten? Hoe verhoudt de opbrengsten zich ten opzichte van het directe verbruik op locatie. Wat is het gewenste niveau van het service- en onderhoudscontract? Welke eisen stellen verzekeraar en financier? Welke financiering kan worden aangetrokken tegen welke voorwaarden?

De kapitaalinvesteringen (CAPEX; capital expenditures ) voor zonnepanelen op een bedrijfsdak bestaan grotendeels uit deze elementen:

• Kosten voor projectmanagement zonne-energieproject. Voordat er gestart kan worden met de installatie zijn er veel zaken die uitgezocht moeten worden, denk bijvoorbeeld aan: opstellen van de businesscase, controle dak door constructeur en dakbedekking, controle netaansluiting, aanvraag en selectie installateur, aanvragen SDE-subsidies, opstellen overeenkomsten tussen betrokken partijen, aanvraag en selectie verzekering, aanvraag en selectie financiering, aanvraag en selectie meetdiensten, oprichten project B.V., aanvraag en selectie externe inspectiecontrole bij oplevering.
• Kosten voor EPC-turnkey opleveren van het zonnedak. Vraag aan de installateur of deze een voorstel kan doen op basis van EPC-turnkey (EPC-turnkey, oftewel Engineering, Procurement & Construction). Dat betekent dat alleen de virtuele switch nog moet worden omgezet om het systeem in productie te zetten. In dit voorstel van de installateur zitten dan direct de kosten voor installatie, producten (onderstel, bekabeling, omvormers, zonnepanelen, dakgoten) en projectmanagement van de installatie zelf.
• Kosten voor afsluiten van de externe financiering. De financiële dienstverlener zal een financiering op maat maken en controleren of er aan de voorwaarden voor financiering wordt voldaan met betrekking tot kwaliteit, garanties en zekerheden.
• Kosten voor het oprichten van de project B.V. & vestigen van opstalrecht. De notariskosten voor het oprichten van de project B.V. en het verpanden van de zekerheden zoals de SDE-subsidie, het PV-systeem en het vestigen van het opstalrecht.
• Kosten oplevercontrole zonnepanelensysteem. Voor zowel de projecteigenaar zelf, de verzekeraar en externe financier is het nodig dat een onafhankelijke derde partij een opleverinspectie uitvoert waarin die controleert of de geoffreerde producten zijn gebruikt en dat de installatie is geïnstalleerd volgens het projectplan en op een veilige manier is opgeleverd.
• Onvoorzien. We zien dat de praktijk altijd weerbarstiger is dan de theorie voor het ontwikkelen en installeren van een zonnedak. Enige marge inbouwen in de businesscase voor onvoorziene kosten is slim.

Eventueel komen daar nog andere kosten bij, afhankelijk van de situatie op locatie, zoals:

• Investering in netaansluiting op het stroomnet & trafostation. Het kan zo zijn dat de stroomaansluiting op het net moeten worden vergroot om terug te leveren. Het is voor de SDE-subsidie sowieso een voorwaarde dat er een grootverbruik aansluiting is, oftewel groter dan 3 * 80 ampères.
• Kosten voor het versterken van de dakconstructie. Het leggen van zonnepanelen zorgt op zich al voor meer ballast op het dak, maar er moet ook rekening gehouden worden met extra ballast door bijvoorbeeld extra sneeuw die op de panelen kan blijven liggen, natuurlijk afhankelijk van de hellingshoek. Een constructeur zal dus moeten bereken of de draagkracht volstaat of dat het dak extra versterking nodig heeft. Onderzoek laat zien dat versteviging van het dak echt niet altijd nodig is, al denkt men van wel.
• Kosten van het naar voren halen van de nieuwe dakbedekking. Soms is het vervangen van de dakbedekking over bijvoorbeeld vijf jaar ingepland. Dan is het slimmer om de dakbedekking direct te vervangen en niet de zonnepaneleninstallatie te demonteren en te monteren over enkele jaren. Dat is te duur.

Doorlopende kosten van de businesscase voor zonnepanelen (OPEX)

Het voordeel van een zonne-energieproject is dat er weinig onderhoud nodig is en de input gratis wordt gegeven door de zon. Echter zijn er natuurlijk nog steeds lopende kosten (OPEX, oftewel operating expenses) om een zonne-energieproject uit te baten. Financieringskosten (rente en aflossing op de hoofdsom) beslaan ongeveer 75% van de operationele kosten. Een goede financiering is dus cruciaal voor de businesscase van zonnepanelen op het bedrijfsdak.

Denk verder aan de volgende lopende kosten in de businesscase;

• Beheer- en projectmanagementkosten. Het monitoren en beheren van het project. Het regelen dat de installateur zorgt dat de omvormer wordt vervangen. De rente moet betaald worden, de verzekering actueel en soms vernieuwd, mogelijk moet er tussendoor een nieuw PPA (energiecontract) worden afgesloten, afstemming met installateur voor onderhoud en schoonmaak.
• Administratiekosten project B.V. Hoewel de bedrijfsactiviteiten beperkt in omvang zijn en simpele cijfers opleveren, moeten ook hier bedrijfscijfers formeel worden opgeleverd en opgestuurd naar de betreffende instanties zoals de KvK en de belastingdienst.
• Verzekeringskosten. In de verschillende stadia moet het project goed verzekerd zijn om de kleine risico’s met grote impact het hoofd te bieden. Hier op een rij onze tips voor het verzekeren van het zakelijke zonne-energieproject.
• Kosten van de meetdiensten. De SDE-subsidie vergt een gecertificeerde brutoproductiemeter waarvan de data uitgelezen moet worden waarbij er veelal ook jaarlijkse abonnementskosten worden betaald.
• Service en onderhoud kosten. Een vaste vergoeding voor partijen om onderhoud en schoonmaak te doen aan het zonnedak.
• Jaarlijkse reservering vervanging omvormers (soms aangeduid als Maintenance Reserve account). Omdat de omvormers zeer waarschijnlijk niet zo lang meegaan als de overige onderdelen van het PV-systeem en de garantie enkele jaren loopt, is het nodig om deze tussentijds te vervangen en daar een financiële reserve voor op de bouwen in de businesscase.
• Financieringskosten. De optelsom van de jaarlijkse rente en aflossing op de hoofdsom(men) van de verschillende bestandsdelen.

Eventueel:

• Dakhuur. Er kan tussen de verschillende entiteiten een overeenkomst worden gesloten om een vergoeding te geven voor het gebruik van het dak. Soms zit dit al verrekend in de levering van stroom, soms is dit een vaste vergoeding op jaarbasis.

Er moet eerst geïnvesteerd worden in het zonnepanelensysteem om vervolgens de baten te verkrijgen. Waar die inkomsten uit zonnepanelen uit bestaan lichten we hieronder toe:

De financiële opbrengsten van zonnepanelen

Het rendement van zonnepanelen bestaat uit vermeden kosten (voor de kale stroomprijs en alle bijkomende kosten daar bovenop) en uit directe financiële opbrengsten uit de verkoop van stroom. Al deze factoren dragen bij aan een positieve businesscase van het zonnedak. De waarde van zonnestroom bestaat natuurlijk uit twee componenten: het volume en de prijs per eenheid stroom.

• Verwachte stroomproductie per jaar. De stroomproductie is met software goed in te schatten. Dit is natuurlijk op basis van de locatie in Nederland, de hellingshoek van de zonnepanelen, de gebruikte producten, de kabelverliezen in het systeem, eventuele schaduwwerking en afstelling van de omvormers van bijvoorbeeld curtailment. Met daarbij een jaarlijkse afslag op de productieverwachting door de degradatie van de zonnepanelen. Dat blijft natuurlijk afhankelijk van de daadwerkelijke zon-instraling in een bepaald jaar. Daarom wordt er altijd gerekend met een bepaalde P-scenario, de waarschijnlijkheid uitgedrukt in een percentage dat een bepaald productieniveau wordt gehaald. Dus men spreekt over een P-50 of P-90 scenario.
• Direct stroomverbruik op locatie. Dat bestaat uit meerdere vermeden kosten;
  • Verlaging stroomnota. Er hoeft simpelweg minder geld te worden betaald aan de energierekening op locatie. Elke eenheid stroom van direct stroomverbruik wordt niet van het net afgenomen en dus zijn er minder kosten.
  • Verlaging energiebelastingen. De opbouw van de energierekening bestaat uit veel verschillende componenten. Te weten de kale energieprijs (zie voorgaand), maar een belangrijk deel van de stroomprijs bestaat uit energiebelastingen. Ook die vermeden energiebelastingen worden meegenomen in de businesscase van zonnepanelen.
  • Verlaging van de kosten voor Opslag Duurzame Energie- en Klimaattransitie. Iedereen die stroom verbruikt via het landelijk stroomnet werk, draagt ook bij aan de kosten voor de energietransitie. Effectief betalen alle gebruikers ook indirect aan de SDE-subsidies. Direct verbruik bij het zonnedak levert dus ook een besparing op van deze kosten.
  • Verlaging transportkosten. Afhankelijk van de netbeheerder en de grootte van de aansluiting is er ook een tarief dat afhankelijk is van het stroomverbruik. Hoe minder stroom er door de kabels gaat, hoe lager de totale rekening van de netbeheerder.
• SDE-subsidie zon-PV van de RVO. De SDE-subsidie geeft een minimale prijs voor de opgewekte stroom. Mocht de marktprijs voor stroom lager liggen dan jouw SDE-subsidie fase bedrag, dan krijg je dat gecompenseerd via de SDE-voorschotten.
• Verkoop stroom aan het net (via een PPA). Op het moment dat er meer wordt geproduceerd op het zonnedak dan dat er direct verbruik is achter de meter, dan wordt er stroom het net opgestuurd. Deze stroom kun je verkopen aan energieleveranciers of andere grote stroomafnemers via een PPA. Dat staat voor Power Purchase Agreement.
• Verkoop GvO’s. De waarde van de groene stroom certificaten. Waarbij GvO’s staat voor Garanties van Oorsprong, de ‘certificering’ van de stroom door CertiQ via de gecertificeerde brutoproductiemeter waardoor de stroom groen gelabeld wordt. Deze certificaten zijn eventueel ook los op de markt te verkopen.

Eventueel:

• Fiscale aftrekkosten van de investering en afschrijvingen. Afhankelijk van de gekozen structuur is er fiscaal voordeel in de investering in zonnepanelen en de afschrijving hierop.

Daarnaast spelen er nog voordelen mee die niet in de financiële businesscase terugkomen, te weten:

• Verhoging van het energielabel van het bedrijfsgebouw. Voor veel bedrijfspanden is het noodzakelijk om het energielabel te verhogen. Per 1 januari 2023 is het zelfs verplicht om een energielabel C te hebben voor een kantoor, anders mag dat niet meer worden ingezet als kantoor. Daarbij levert een verhoging van het energielabel van het gebouw soms ook voordeel op in een verlaging van de zakelijke hypotheekkosten via een zogenaamde duurzaamheidskorting.
• Verduurzaming organisatie. Alle facetten van het verduurzamen van de organisatie spelen mee voor de beleving bij de organisatie. Bij partners, werknemers en bij klanten. Ook de investering in zonnepanelen telt daarin mee voor de beleving om de organisatie toekomst bestendig te maken.

Looptijd van de businesscase voor zonnepanelen

Op basis van de datasheets van de zonnepanelen gaan panelen gemakkelijk 25 jaar (of langer) mee. Tussendoor moeten dus wel mogelijk de omvormers vervangen worden. De externe financiering wordt vaak gelijkgezet aan de SDE-subsidie vanwege de zekerheid van inkomsten over die periode. Door die zekerheid is er juist weer meer financiering tegen betere voorwaarden te krijgen. Dat betekent effectief een looptijd van ongeveer 16 jaar (de SDE zelf kent een looptijd van 15 jaar, met de mogelijkheid tot banking, oftewel 1 jaar uitloopmogelijkheid om de nog niet benutte SDE-subsidie te gebruiken). Echter blijven na die periode de panelen natuurlijk inkomsten genereren.

Financiering van de zonnepanelen op het bedrijfsdak

Een volgend belangrijk onderdeel van de businesscase is de financiering van de zonnepanelen. Er zijn veel soorten financiering voor zonnepanelen mogelijk. Afhankelijk van grootte, de mogelijkheid tot eigen inbreng, de rentabiliteit op het ingelegde vermogen en minimale vereisten van de financiële ratio’s. Een goede financiering is cruciaal voor de opbrengsten van het zonne-energieproject.

Het soort financiering en de voorwaarden die daarin zijn opgenomen, bepalen ook de periodieke dividenduitkeringen die gedaan kunnen worden aan de projecteigenaar.

Rendement op zakelijke zonnepanelen

De Nederlandse overheid verstrekt subsidies (via de SDE-regeling) om een extra financiële prikkel te geven om zonnepanelen te nemen. Het PBL (Eindadvies basisbedragen SDE++) gaat daarbij voor de SDE++ subsidie ronde 2022 uit dat 90% met vreemd vermogen wordt gefinancierd, en 10% met eigen vermogen. Waarbij er 8,5% rendement per jaar wordt gemaakt op het eigen vermogen. Voor de duidelijkheid: dit is waar de overheid op stuurt, niet wat altijd het resultaat daadwerkelijk is.

Voor de projecteigenaar van het zonnedak kan het rendement in verschillende fases van het project worden uitgekeerd. Soms in de ontwikkelfee, soms in de directe verlaging van de energiekosten 'onder' het zonnedak, soms in het uitkeren van dividend door de project B.V.

Marktkennis over het financieren van zonnepanelen

Hierboven zijn vooral de elementen besproken voor de businesscase van zonnepanelen. Het gaat natuurlijk om de getallen bij die kosten en inkomstenbronnen en de uiteindelijke winst die over blijft voor de ondernemer om de duurzame investeringen in zonnepanelen te verantwoorden.

Er is een groot aantal factoren dat een rol speelt bij de kosten van de zonnepanelen (en onderliggend de transportkosten veelal vanuit China), de kapitaalrente en de marktprijzen voor stroom (ENDEX). Deze factoren zijn echter zo volatiel, dat dit artikel direct verouderd zou zijn bij plaatsing, mochten we dat invullen.

Weet dat ondanks wat er op de korte termijn gebeurt, er op de lange termijn altijd een positieve businesscase zal zijn voor zonnedaken bij het MKB. De Nederlandse overheid moet zorgdragen voor de energietransitie op weg naar een duurzaam energiesysteem in 2050, met als tussendoel, zoals afgesproken in het klimaatakkoord, om in 2030 te streven naar 70% hernieuwbare elektriciteit ten opzichte van de totale stroomproductie. Daarbij zijn zakelijke zonnedaken een belangrijke bouwsteen voor die benodigde energietransitie.

Financiering aanvragen zonnedak

Wij financieren zonne-energieprojecten sinds 2014 en weten wat nodig is voor een positieve businesscase van zonnepanelen.

We voorzien je graag van een financieringsvoorstel voor de zonnepanelen met SDE-subsidie. Mocht je vragen hebben over externe financiering of wil je weten welke kwaliteitseisen daarbij gesteld worden. We helpen graag.

Een financieringsverzoek heb je in 1 minuut hier gedaan. We zullen binnen 24 uur met een financieringsvoorstel retour komen.